Sürat Geliştirme
A. TEKRAR (YİNELEME) YÖNTEMİ: Sürat antrenmanında kullanılan temel yöntemdir. Bu yöntemle yapılan çalışmalarda her ne kadar-sürat gelişimi amaçlanıyor olsa da bu yöntem ile ayrıca bir becerinin yada teknik öğenin gelişimi de sağlanır. Bunun nedeni sadece tekrar yöntemi ile bir hareketin dinamik bir alışkanlık düzeyi oluşturulur. Tekrar yöntemi doruk süratin uzun süreli olarak korunamaması gerçeğini ortadan kaldırmak amacı ile kullanılmaktadır. Yarışma mesafesinde bir kere olarak gerçekleştirilen etkinlikler verim gelişiminde etkili olamayacağı için tekrar yönteminin bu gelişimi sağlamadaki önemi ortaya çıkmaktadır. Belli bir mesafede sürati, süratte dayanıklılığı geliştirmek ve üst düzeyde bir antrenman etkisi sağlamak için çok sayıda tekrar zorunludur.


Tekrar antrenmanı sırasında sporcunun iç yapısı ve istenci (iradesi) son derece önemlidir. Doruk süratin gelişine hangi etmenin sınırlama getirdiğinin bilinmesi çok önemlidir.


Gevşemeye olan gereksinim gevşemenin normal bir antrenmanın sonucu olmasından dolayı ikincil düzeydedir. Ozalin (1971) atletin düşüncelerinin, istencinin ve yoğunlaşmanın hareketin tekrarlarına yoğunlaştırılması gereğini belirtmektedir. Bu bağlamda çalışma öncesi psikolojik hazırlık bir kimsenin üstün sürate ve Eşuyuma (koordinasyona) ulaşmasına yardımcı olacaktır. Ayrıca sporcunun genel yoğunlaşması, hareketler uygulanırken hareketin yapısını hızlandıracak temel hareketin çabucak uygulanmasına yönlendirilmelidir. Örneğin sprint yaparken kollar ve bacaklar arasında olan eşuyumun gerçekleştirilmesinde etkili olan kol çalışmasının hızlandırılmasına yoğunlaşılmalıdır. Böylece bacak hareketlerinin etkinliği de artarak bacak hareketlerin çabucak gerçekleştirilmesi sağlanacaktır. Ayrıca sporcunun yoğunlaşması belli bir sürede belli bir mesafenin alınması gibi özel bir amacın başarısına yönlendirilmelidir. Bu yöntem sadece sürat antrenmanı için geçerli olmamakta çabuk kuvvet (Örneğin uygun bir yüksekliğe yerleştirilmiş bir nesneye kollar yada bacaklar ile erişmek)gibi antrenmanlar içinde bu yöntem geçerlidir.


Doruk hızlarda standart koşullarda (düz zemin) yapılan tekrar antrenmanı iki yol ile uygulanır:


1) Bir kimsenin doruk hızına ulaşılıncaya kadar süratin aşamalı olarak arttırıldığı aşamalı artan yüklenme yöntemi Bu yöntem spora yeni başlayanlar için istenen teknik gelişme ile bağlantılı olarak sürat gelişimine gereksinimi olan spor yada spor dallarında kullanılması önerilmektedir.


2) Tekrarlar bir antrenman birimi boyunca doruk hızlarda gerçekleştirilir. Bu yöntemin kullanımı genellikle gelişmiş sporcular ve teknikleri iyi olan sporcular için önerilmektedir.


3) Tekrar antrenmanının iki çeşitlemesi vardır: 1) Kolaylaştırılmış koşullarda doruk sürat ile yapılan doruk tekrarlar. Bu yöntem çeşitli sporlarda uygulanabilir ve aşağıda belirtilen yollar ile dışsal direncin azaltılması ile uygulanır. Çalışmalarda hafif araçların kullanımı, kürekte kürek kaldıracının kısaltılması ,kürek yüzeyinin küçültülmesi ile dışsal direnç azaltılır. Benzer bir biçimde de dışsal kuvvetler doruk üstü süratlere ulaşılması içinde kullanılmaktadır. Arkadan esen rüzgarla koşu,Bisiklet binmek yada motosikletin çektiği bisiklete binmek gibi.


4) Ek dirençler ile doruk yeğinlikte yapılan etkinliklerdeki doruk süratle yapılan tekrarlar. Bu yöntemin kullanılması ile sürat gelişimi dolaylı olarak sağlanır. Bu bağlamda; bir antrenör sporcusuna alıştırmadan hemen önce ağırlık çalışması yaptırır ise alıştırmanın uygulama sürati çok fazla olacaktır. (Florescu ve ark. 1969) Mil •
Florescu ve.arkadaşları (1969) ve ghibu (1978) özel sürat antrenmanının 100m sürat koşusundaki verimini 1-1.5 sn kadar bir gelişme sağladığını öne sürmektedirler.Bu bulguya dayanarak bir antrenör yarışmadaki doğal hareketlerine göre sporcu seçmelidirler. (Bu yaklaşım için öncelikten 11.5 altında koşanlar seçilmelidir).


B) SEÇENEK YÖNTEMİ: Düşük ve yüksek yeğinlikteki tekrarların arasında göreceli olarak ritmik değişimleri vurgulamaktadır. Süratin artması ve azalması aşamalı bir biçimde değişirken doruk sürat evresi değişmeden korunur. Bu yöntem bir kimsenin sürati geliştirilirken aynı zamanda da gevşemesinin sağlanması ile kendisini ortaya koymaktadır.'


C) ENGEL YÖNTEMİ: Bu yöntem sporculara farklı yöntemleri birlikte çalışma olanağını sağlamaktadır. Sporcular eşit düzeyde güdülenmişlerdir. Bir tekrar gerçekleştirildiğinde her birey kendi niteliklerine bağlı olarak bir yere yerleştirilir(sürat düzeyine göre öne yada arkaya) ve sporcular ivmelenme evrelerinin sonunda bitiş çizgisini geçmiş olmalıdırlar.


D) BAYRAK KOŞULARI VE OYUNLAR: Hazırlık evresi sonucunda yeni başlayanların ve üst düzey sporcuların psikolojik durumu göz önüne alınarak sıklıkla kullanılır.Bu yöntemin önemli bir özelliği ise aşırı gerilimi ortadan kaldırarak çalışmalardan sporcuların hoşlanmasına ve eğlenmesine olanak tanınmasıdır.


SÜRAT ENGELLERİ:Standart yöntemlerin kullanılmasının ardından sürat gelişimi Ozalin'in (1971) sürat engelleri olarak tanımladığı bir sınıra ulaşır. Sürekli aynı yöntemlerin kullanılması sonucunda sporcu dinamik alışkanlıkların oluştuğu belli bir düzeye varır. Bunun sonucunda da sürat artık geliştirilemez. Sürat engellerini aşmak için yeni yüklenmelere gereksinim duyulur. Bu açıdan kullanılacak olan yeni yöntemler antrenmanın tekdüzeliğini aşmalı ve geleneksel yöntemlerin kullanımını değiştirmelidir. Antrenmanda gerçekleştirilen yenilikler fiziksel ve psikolojik değişimler ile sonuçlanacak çok güçlü bir etkinin oluşmasına neden olurlar.


Sürat engellerinin aşılmasında kullanılan yöntemler arasında çok etkili olan bir yöntem ise dış dirençlerin azaltıldığı kolaylaştırılmış koşullarda gerçekleştirilen etkinliklerdir. Tepe aşağı koşular, motosikletle çekme rüzgarı arkaya alarak yapılan koşular v.b sporcuya yeni sürat gelişimleri ve duyarlılığı sağlayacaktır. Bu yeni koşullar altında merkezi sinir dizgesi, sinir-kas uyumu alıştırmanın uygulanmasındaki yeni yapılanmaya uyum gösterecektir. Yeni etkinin çok sayıda tekrarı yeni ve çok daha gelişmiş dinamik bir alışkanlık yaratarak sürat düzeyinin sınırlarının arttırılması sağlanacaktır. Kolaylaştırılmış yöntemler büyük oranlarda sovyet sprinterlerin antrenmanlarında kullanılmaktadır. Eğimli pist’te (2-3 derece) yapılan bir antrenman sporcunun süratinin eğimin alt kısmında %17 ve yatay kısmında ise %13 oranında artmasını sağlayacaktır (Obbarius, 1971).


Bununla birlikte kolaylaştırmış koşullardaki yöntemler normal yarışma koşullarında ivmelenmenin geliştirilmesi için kullanılmalıdır. Bu yöntemler ağırlıklı olarak üst düzeyde becerilerini geliştirmiş sporcularda kullanılmalıdır.
 
 
Sitemize Hoşgeldiniz
 
Bugün 52268 ziyaretçi (87449 klik) kişi burdaydı!
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol